De Vraaganalysetechniek als alternatief voor het samenvatten

Bij de vraaganalysetechniek, als alternatief voor samenvatten, gaat het erom dat je leert denken in mogelijke toetsvragen (en de antwoorden daarop). Oftewel: jouw samenvatting is straks simpelweg een rijtje vragen met antwoorden.

Om dit bereiken moet je heel nauwkeurig & kritisch naar het hoofdstuk dat voor je ligt kijken. Alsof het - bij elkaar - de antwoorden zijn op een aantal vragen die jij in de toets zou kunnen krijgen.
De techniek gaat als volgt:

1.  Papier en pen in de aanslag of achter je pc.
2.  Bekijk eerst het hele hoofdstuk ‘verkennend’* en lees vervolgens de hele tekst een keer door. Vaak heeft het hoofdstuk een aantal paragrafen.
3.  Staat er boven het hoofdstuk een ‘kernvraag’? (vaak het geval bij aardrijkskunde en geschiedenis). Schrijf die als eerste op. En laat ruimte erachter open om deze (later) te  beantwoorden. Geen kernvraag? Bedenk zelf - met behulp van het verkennend lezen en de titel - een kernvraag over het hele hoofdstuk. Laat ruimte over om deze later te  beantwoorden.
4.  Nummer de paragrafen en bedenk nu bij elke paragraaf een aantal vragen, waarop de paragraaf antwoord geeft.
5.  Zet steeds in de kantlijn (met potlood) een K voor een kennisvraag en een I/T voor een inzicht-/ toepassingsvraag. Sla voor het overzicht steeds een regel over tussen de vragen.
6. Beantwoord nu eerst de door jouzelf gemaakte K- en I/T-vragen. 
7.  Beantwoord nu ook de kernvraag van het hoofdstuk, die je als eerste hebt opgeschreven. 
8.  Bekijk - tenslotte - de aantekeningen uit de les en de vragen en bronnen in het werkboek. Welke aanvullende vragen - en antwoorden - kun je aan de hand daarvan nog bedenken die misschien op de toets voorbij zullen komen?
9. Klaar!

Een kennisvraag (K) gaat over dingen die je simpelweg uit je hoofd kunt leren , zonder dat je het hoeft te snappen. Bijv. jaartallen, namen, definities.
Voor een inzicht- en/of toepassingsvraag (I/T) is die kennis óók nodig, maar hier gaat het nog een stapje verder: je moet ook snappen hoe je die kennis kunt gebruiken, bijvoorbeeld om iets te verklaren of uit te leggen of toe te passsen. Oftewel: het gaat erom dat je echt begrijpt wat er staat en er wat mee kunt!
Door K- en I/T-vragen** te formuleren bij elke paragraaf zul je merken dat je vanzelf de hoofdzaken van de bijzaken gaat onderscheiden. Let op: de kernvraag bij het hoofdstuk (die vaak aan het begin staat afgedrukt of in de titel tot uitdrukking komt) kan daarbij ook helpen: om te weten welke zaken echt belangrijk zijn en welke minder belangrijk.

*TIP: Gebruik wat je bij het vak Nederlands leert (of hebt geleerd) over verkennend lezen. Neem de rust om het hoofdstuk te (her)verkennen. Waar GAAT dit ook al weer over?! Wat valt op aan de tekst? Waar gaan de plaatjes over? Wat roept de titel bij jou op? Wat weet je al van het onderwerp. ‘Scan’ de tussenkopjes. Bekijk de eventuele bronnen. Welke kernvraag staat er aan het begin van de tekst? Precies die kernvraag is heel belangrijk. Kun je het antwoord op die vraag geven? Dan heb je begrip van wat er in het hoofdstuk aan de orde komt!

**Richting bovenbouw neemt het aantal inzicht/toepassingsvragen in de toetsen toe; vragen over bronnen, grafieken, afbeeldingen etc.

Voorbeelden van Inzicht-/Toepassingsvragen:

I
In hoeverre kunnen we stellen dat….
Welke effecten heeft …
Wat zijn de voordelen van…
Wat is het doel van…
Bedenk naast …. nog drie andere voorbeelden van…
Leg uit hoe/waarom…..
Geef twee argumenten voor…
Leg de bewering …… uit

T
Bereken hoeveel…
Welke formule is het best bruikbaar bij …… en verklaar je antwoord
Beschrijf hoe het proces van…. in zijn werk gaat.
Verklaar het antwoord met behulp van de tekst en het figuur…..
Vertaal de volgende zinnen in het Frans…
Ontleed de volgende zinnen…

I/T
Bedenk een mogelijke oplossing voor…..
Wat is een mogelijke verklaring voor….

De voordelen van de vraaganalysetechniek op een rij:

• Je dwingt jezelf te begrijpen wat er in de tekst staat, je komt niet meer weg met ‘er een beetje overheen lezen’; je moet er immers vragen over stellen
• Je gaat actiever met de stof om wat leidt tot diepgaander begrip
• Het helpt je om actief kennis op te slaan in je geheugen; alleen al het bedenken van vragen en antwoorden maakt dat je het je straks beter herinnert!
• Je leert hoofd- en bijzaken te onderscheiden
• Je leert het verschil tussen kennis en inzicht/toepassing

Oefening

Lees onderstaande tekst door en pas bovengenoemde techniek toe.

Beter studeren met klassiek of beat?!

1. Veel leerlingen werken graag aan hun huiswerk met, op de achtergrond, muziek aan. Maar niet alle muziek is daarvoor even geschikt! Als je luistert naar een populaire radiozender of bijvoorbeeld een playlist top 40 op de achtergrond aan hebt staan, dan werkt dat vaak niet heel ontspannend. Dat komt omdat de muziek, die daar gedraaid wordt meestal een hele snelle beat heeft. Dat maakt je lichaam en je geest onrustig. Je hersengolven blijven in, wat ze noemen, de beta-staat, een frequentie tussen de 12 en 30 hz; een wat gestrest en gespannen gevoel. Overigens kan ook populaire muziek met een rustige beat voor afleiding zorgen, bijvoorbeeld omdat de songtekst je laat wegdromen naar je vakantieliefde .

Barokmuziek
2. Welke muziek werkt wel bij het huiswerk maken?
Luisteren naar… barokmuziek uit de tijd van Mozart, Bach, Vivaldi en andere grote componisten, die leefden van ongeveer 1600-1750! Deze klassieke muziek helpt je te ontspannen en je te concentreren. Je raakt in de zogenoemde ‘alfastaat’: je hersengolven worden door deze muziek veel lager dan normaal, tussen de 8 en 12 Hz. Als je naar deze muziek luistert merk je dat ook doordat je een diepere ademhaling krijgt en een lagere hartslag. Probeer maar eens uit. Het blijkt bovendien dat deze klassieke muziek ook nog eens je korte- termijn-geheugen kan verbeteren! Handig als je op het laatste moment woordjes moet leren voor een toets!
Voorbeelden van rustige barokmuziek die kunnen helpen zijn:
- Händel: ‘Water Music’
- Händel: ‘Largo’
- Pachelbel: ‘Canon in D’
- Vivaldi: ‘Vier jaargetijden, Winter’
- Vivaldi: ‘Harpconcert’
- Bach: ‘Air suite 3’.
Kijk maar eens of je deze muziek kunt vinden via bv Google of Spotify.
Niet iedereen houdt natuurlijk van klassieke muziek, maar als het helpt om te ontspannen en beter te leren en te onthouden, dan vind je het misschien de moeite waard om het eens een keer te proberen?

Binaural beats
3. Helemaal van deze tijd zijn de ‘binaural beats’. Binaural beats worden ook wel ‘witte ruis’ genoemd. Het zijn tonen van een bepaalde frequentie, die een bijzondere invloed hebben op de hersengolven in je brein, een beetje zoals meditatie. Elke binaural beat heeft zijn eigen effect in je brein. De ene toon geeft je een ontspannen gevoel, de andere maakt je slaperig. Weer een andere toon geeft je juist focus, wat heel handig kan zijn als je woordjes moet leren! Oftewel: je zet een koptelefoon en het enige wat je doet is de gewenste toon aanzetten. Je kunt binaural beats vinden op youtube en er zijn ook gigantisch veel cd’s van te koop.
Let wel: de meningen zijn verdeeld. Sommigen critici hebben het over de ‘digital drugs’; alhoewel nooit wetenschappelijk is aangetoond dat je van het luisteren ‘high’ zou kunnen worden. Wel wordt het luisteren naar binaural beats afgeraden wanneer je actief bezig bent met iets, bijvoorbeeld autorijden of werken met machines, en ook mensen met epilepsie wordt het ontraden!

Kennisvragen: dingen die je kunt leren, zonder dat je het hoeft te snappen.
Inzicht-/Toepassingsvraag: je moet iets kunnen verklaren, uitleggen of toepassen.

Alinea 1:
I/T: Hoe komt het dat luisteren naar populaire muziek niet ontspannend werkt?
K: hoe voel je je als je hersenen in beta-staat zijn?
K: welke frequentie heeft de beta-staat

Alinea 2:
K: Wanneer leefden Mozart, Bach en Vivaldi?
K & I/T: wat zijn de voordelen van klassieke (barok)muziek luisteren bij huiswerk maken?
K: Wat gebeurt er als je in alfastaat bent?
K: Noem voorbeelden van rustige barokmuziek

Alinea 3:
K: hoe worden binaural beats ook wel genoemd? (2 benamingen)
K: wat zijn binaural beats?
K: waar kun je binaural beats vinden?
I/T: welke effecten hebben binaural beats op je gevoel?

Gehele tekst
I/T: Welke soorten muziek zijn geschikt om bij te studeren?